فرایند هلسینکی و سقوط رژیم‌های کمونیست در اروپا

در آغاز کنفرانس امنیت و همکاری اروپا، در سال ۱۹۷۲ در هلسینکی فنلاند، کسی نمی‌دانست نشستی که با هدف بهبود روابط میان غرب و بلوک شرق ترتیب داده شده به جنبشی منطقه‌ای تبدیل می‌شود و با دگردیسی رژیم‌های کمونیستی به نظام‌های سیاسی دموکرات و آزاد می‌انجامد.

تدابیر حقوق‌ بشری مندرج در قطعنامه‌ نهایی زمینه‌ توسعه و تشدید فشارهای داخلی و خارجی را بر رژیم‌های کمونیستی فراهم کرد. تدابیر مذکور ابزاری نیرومند در اختیار شهروندان کشورهای بلوک شرق قرار داد تا علیه سرکوب بسیج شوند.

تقریبا بلافاصله پس از امضای قطعنامه‌ هلسینکی موجی فزاینده از کنشگری مدنی در اتحاد جماهیر شوروی و کشورهای بلوک شرق به وجود آمد. رهبران این خیزش مدنی سوابق گوناگونی داشتند، از روشنفکران گرفته تا دانشمندان، نویسندگان، هنرمندان، کارگران، وکلا و چهره‌های مذهبی در میانشان دیده می‌شد.

کنشگران مدنی موارد نقض تدابیر حقوق‌ بشری مندرج در توافقنامه‌ هلسینکی را مستند می‌کردند و برای رهبران کمونیست می‌فرستادند و ایشان را به رعایت تعهدات هلسینکی فرا می‌خواندند.

نشست‌های دوره‌ای قطعنامه‌ هلسینکی در بلگراد، مادرید و وین فرصت‌ دیگری بود تا دامنه‌ فعالیت‌های کنشگران مدنی بلوک شرق برای یاری‌خواهی از بیرون‌ این بلوک توسعه یابد.

تا سال ۱۹۸۹ دیوار برلین فرو ریخته بود، انتخابات در لهستان به تشکیل دولتی هماهنگ با جنبش همبستگی منجر شده بود و ... دو سال بعد اتحاد جماهیر شوروی فروپاشید، حکومت‌های کمونیست یکی‌ پس‌ از دیگری از بین رفتند و انتخابات آزاد در کشورهای بلوک شرق سابق برگزار شد.

کنفرانس‌های چندین‌ساله عرصه‌ مهمی برای تبادل اطلاعات و اخبار مربوط به وضعیت حقوق بشر در کشورهای بلوک شرق بود و فرصتی فراهم می‌کرد که فشار بر شوروی و کشورهای بلوک شرق برای انجام تعهداتشان ادامه یابد.

مایه این فرایند را باید در مفاد حقوق‌ بشری مندرج در قطعنامه‌ نهایی هلسینکی جست‌وجو کرد؛ توافقنامه‌ای که زاینده‌ خیزشی مدنی و فراگیر شد و تومار کمونیسم را در اروپای شرقی در هم‌ پیچید.

آنچه خواندید مختصری بود از مطالعه موردی توانا درباره فرآیند هلسینکی، متن کامل را در آدرس زیر بخوانید:
http://bit.ly/2JeZJXJ

#فرآیند_هلسینکی #بلوک_شرق #کمونیسم #شوروی #حقوق_بشر #جامعه_مدنی #مطالعه_موردی #توانا #آموزشکده_توانا

@Tavaana_TavaanaTech

1 comment

سیامک
تروریست علی خامنه‌ای

روانپریش حقیر علی خامنه‌ای معروف به موقت‌له (سرکوبعلی‌شاه، علی‌جِری، پیرحقیر، یزید زمان)

در این کانال اطلاعات جامع بالغ بر سه هزار سند معتبر در مورد جنایات علی خامنه‌ای و فرزندان فاسدش جمع شده است.
👉 @alikhameneei 👈