▪️ سنت معماری ماوراءالنهر از فروپاشی سامانیان تا ظهور تیمور (۲)
🖋 امیرحسین مقتدایی| دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات معماری ایران
در نوشتار پیشین به ضرورت پرداختن به سنت معماری ماوراءالنهر حدفاصل فروپاشی سامانیان تا ظهور تیمور اشاره و مقبره شیخ فضل از دورۀ قراخانی معرفی شد. در این نوشتار چندی دیگر از بناهای این دوره معرفی شده‌اند.
مقابر اوزگند
سه مقبرۀ متصل به یک‌دیگر در اوزگند که نخستین آن‌ها (مقبرۀ مرکزی) منسوب به نصربن‌علی متوفی در ۴۲۱ است و آخرین مقبرۀ افزوده شده تاریخ ۵۸۲ دارد، مرحله‌ای مهم در تاریخ معماری قراخانی را نشان می‌دهند. این مقبره‌ها اگرچه مانند مقبرۀ شیخ فضل مربعی گنبددار هستند اما بیش از آن پیوند آشکاری با مقابر سامانی دارند. دو مقبرۀ افزوده‌شده نیز اگرچه پیوندهای سبکی بسیاری با مقبرۀ نصربن‌علی و مقبرۀ عرب‌عطا داشته، اما مقیاس و استفاده از دو پیش طاق نشان از روی‌کرد نوآورانۀ آن‌ها دارد. همچنین ستون‌های تزیینی چهار سمت بنا مشابه ستون‌های استفاده شده در دوره سامانی است. مقبرۀ میانی از نخستین مکان‌هایی است که ترکیب هشت‌ضلعی و سه تاره هشت‌پر در آن دیده می‌شود که پس از آن به وفور در معماری ایران به‌کار رفته شده. تزیینات گچ‌بری شش‌ضلعی و الماس شکل بعدها در دوره تیموریان نیز رواج داشت. مقبره میانی تا پیش از بازسازی اساسی سال‌های اخیر بسیار ویران شده بود با این وجود اگرچه نوشتۀ اندکی از کتیبۀ این بنا باقی‌مانده اما احتمالاً این مقبره نیز کتیبۀ فارسی داشته. مقبرۀ میانی تا پیش از الحاق دو بنای کناری دو درگاه داشته و این امر تنها در فرآیند بازسازی مشخص شد. دو مقبرۀ افزوده شده چه به لحاظ ارتفاعی و چه در طول از بنای میانی کوتاه‌تر هستند.
⭕️ ادامۀ مطلب را می‌توانید در Instant View یا در وب‌سایت کوبه به نشانی زیر بخوانید:
https://telegra.ph/am13-06-15
http://koubeh.com/am13/
@Koubeh
🖋 امیرحسین مقتدایی| دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات معماری ایران
در نوشتار پیشین به ضرورت پرداختن به سنت معماری ماوراءالنهر حدفاصل فروپاشی سامانیان تا ظهور تیمور اشاره و مقبره شیخ فضل از دورۀ قراخانی معرفی شد. در این نوشتار چندی دیگر از بناهای این دوره معرفی شده‌اند.
مقابر اوزگند
سه مقبرۀ متصل به یک‌دیگر در اوزگند که نخستین آن‌ها (مقبرۀ مرکزی) منسوب به نصربن‌علی متوفی در ۴۲۱ است و آخرین مقبرۀ افزوده شده تاریخ ۵۸۲ دارد، مرحله‌ای مهم در تاریخ معماری قراخانی را نشان می‌دهند. این مقبره‌ها اگرچه مانند مقبرۀ شیخ فضل مربعی گنبددار هستند اما بیش از آن پیوند آشکاری با مقابر سامانی دارند. دو مقبرۀ افزوده‌شده نیز اگرچه پیوندهای سبکی بسیاری با مقبرۀ نصربن‌علی و مقبرۀ عرب‌عطا داشته، اما مقیاس و استفاده از دو پیش طاق نشان از روی‌کرد نوآورانۀ آن‌ها دارد. همچنین ستون‌های تزیینی چهار سمت بنا مشابه ستون‌های استفاده شده در دوره سامانی است. مقبرۀ میانی از نخستین مکان‌هایی است که ترکیب هشت‌ضلعی و سه تاره هشت‌پر در آن دیده می‌شود که پس از آن به وفور در معماری ایران به‌کار رفته شده. تزیینات گچ‌بری شش‌ضلعی و الماس شکل بعدها در دوره تیموریان نیز رواج داشت. مقبره میانی تا پیش از بازسازی اساسی سال‌های اخیر بسیار ویران شده بود با این وجود اگرچه نوشتۀ اندکی از کتیبۀ این بنا باقی‌مانده اما احتمالاً این مقبره نیز کتیبۀ فارسی داشته. مقبرۀ میانی تا پیش از الحاق دو بنای کناری دو درگاه داشته و این امر تنها در فرآیند بازسازی مشخص شد. دو مقبرۀ افزوده شده چه به لحاظ ارتفاعی و چه در طول از بنای میانی کوتاه‌تر هستند.
⭕️ ادامۀ مطلب را می‌توانید در Instant View یا در وب‌سایت کوبه به نشانی زیر بخوانید:
https://telegra.ph/am13-06-15
http://koubeh.com/am13/
@Koubeh
Comments
Be the first to add a comment
Log in to comment